XYLEXPO 2018 – iz ugla površinske obrade drveta

Xylexpo, međunarodna izložba tehnologija za obradu drveta i komponenti za industriju nameštaja koja se održava svake druge godine u Milanu, ove godine je proslavio 50 godina održavanja. Prikazana je 26. postavka ove izložbe u periodu od 8. do 12. maja. Tom prilikom 425 izlagača iz 27 zemalja predstavilo je svoja tehnološka rešenja u oblasti obrade drveta na površini od gotovo 35000 m².

Slika 1 - Ulaz na Xylexpo 2018

U skladu sa opredeljenjem rukovodstva izložbe o prikazivanju „visoke tehnologije“ kompanija Biesse je predstavila poslednji model mašina za brušenje pločastih elemenata sastavljen od dva robota (slika 2). Mašina se sastoji od dve transportne trake koje obezbeđuju potpuno nezavisan rad robota (slika 3). U slučaju predmeta obrade manjih dimenzija moguće je istovremeno brušenje dva predmeta obrade u različitim programima, a u slučaju predmeta obrade većih dimenzija (koji zauzimaju prostor obe transportne trake) radi se segmentna obrada leve i desne strane. Na ulasku u mašinu nalazi se 3D skener za prepoznavanje oblika i dimenzija predmeta obrade, a operater bira odgovarajući program za dati tip podloge iz liste programa, kao i vrstu alata (iz magacina alata), režim obrade i putanju kretanja alata. Obrada je poziciona, a operater ima mogućnost korigovanja pojedinih parametara režima obrade. Osnovna odlika robota za brušenje je visoka fleksibilnost uz ujednačen kvalitet obrade, koji je moguć zahvaljujući eliminaciji grešaka koje nastaju kao posledica ljudskog faktora tokom brušenja i mogućnosti brušenja paralelno sa smerom drvnih vlakana svih elemenata konstrukcije.

Slika 2. Robot za brušenje pločastih elemenata tokom rada (proizvođač: Biesse, model Viet Opera R2)

Slika 3. Mašina za brušenje sa dva integrisana robota (proizvođač: Biesse, model Viet Opera R2)

Ranije su mašine za brušenje imale zadatak izravnavanja i glačanja površine predmeta obrade. Danas, mašine za brušenje sve češće predstavljaju sisteme za dobijanje različitih refelja na površini predmeta obrade. Ovakve mašine u svom sastavu pored agregata za brušenje imaju i noževske glave sa različitom geometrijom i položajem noževa, koji uz programiranje dubine spuštanja i brzine rotacije daju ujednačene ili naizgled nasumične neravnine na površini predmeta (slika 4). Prema zahtevu kupca moguće je kombinacijom različitih noževskih glava, ali i tračnih testera koje zasecaju površinu pod različitim uglom dobiti gotovo neograničen broj varijacija reljefa (paterna) kao i efekte najrazličitijih defekata (slika 5). Ovaj tip obrade se najčešće izvodi na medijapan pločama koje pružaju mogućnost „rezbaranja“ po debljini. Ipak, takva obrada dovodi do „otvaranja“ značajno poroznije strukture medijapan ploča u unutrašnjim slojevima, što se održava na utrošak materijala za nanošenje i hrapavost površine. Iz tog razloga, neophodno je prilagoditi proces lakiranja izmenjenim svojstvima površine podloge, pre svega u vidu nanosa prvog sloja materijala na mesta otvorene strukture.

Slika 4. Različiti reljefi na medijapan pločama dobijeni kombinacijom glodanja i brušenja u jednom prolasku kroz mašinu (proizvođač Heeseman, model dmc system)

Slika 5. Izgled nekih od mogućih efekata površine dobijenih reljefnom obradom sa ili bez materijala za površinsku obradu

Aktuelni trendovi u vidu takozvanih ultra-mat površina (ispod 5 jedinica sjaja) diktiraju razvoj novih tehnologija za površinsku obradu. Problemi koji se mogu javiti pri postizanju niskog sjaja primenom UV-očvršćavajućih premaza mogu se prevazići primenom eksimer tehnologije za očvršćavanje premaza. Ovaj sistem očvršćavanja bazira se na „zgušnjavanju“ površinskog sloja premaza pod dejstvom eksimer lampe koja ima pik na talasnoj dužini od 172 nm (slika 6). Primenom velike snage zračenja dobija se mikrohrapavosti u površinskom sloju filma premaza koja daje mat izgled premaza, ali i visoku otpornost površine prema različitim fizičkim i hemijskim agensima (otpornost na grebanje, otpornost na otiske prstiju itd). Premaze koji očvršćavaju pod eksimer lampama u površinskom sloju predstavio je italijanski proizvođač premaza ICA group (brand „X matt“ premaza) (slika 7). Mogućnosti dobijanja različitih kontrolisanih 3D efekata u površinskom sloju premaza različitog nivoa transparentnosti pod dejstvom eksimer lampi nagrađena je 2.mestom u kategoriji površinske obrade u okviru Xylexpo nagrada za inovativnost.

Slika 6. Uređaj sa eksimer lampom za površinsko očvršćavanja filma premaza (proizvođač GiardinaGroup, model GST ZERO)

Slika 7. Površina X mat premaza dobijena primenom eksimer tehnologije (proizvođač ICA group, brandX-Matt coatings)

Ovogodišnju 1. Xylexpo nagrada za inovativnost u kategoriji površinske obrade dobila je firma New Finishing Srl za razvoj robota za prskanje koji nanosi materijal tokom protoka predmeta obrade. Inovacija se ogleda u mogućnosti obrade dok je nosač krila vrata i prozora, koji je okačen na viseći transporter, u hodu.

Efekti štampanja teksture su i dalje vrlo aktuelni, a nova tehnološka rešenja omogućavaju postizanja visokog sjaja i mat efekata na folijama koje su štampane primenom digitalne štampe. Za postizanje visokog sjaja na štampanim folijama predstavljena je linija koja se sastoji od digitalnog štampača, mašina za nanošenje UV-očvršćavajućeg premaza valjanjem i inertne jedinice za očvršćavanje premaza pod folijom, koja obezbeđuje potpuno glačanje površine premaza (slika 8). Na ulasku u inertnu jednicu nalazi se stanica za odmotavanje folije koja „lepi“ foliju na površinu tečnog premaza i omogućava očvršćavanje premaza pod dejstvom UV-lampe u inertnoj sredini. Na izlasku iz UV-inertne jedinice folija se odvaja od površine delimično očvrsnulog filma premaza. Potpuno očvršavanje premaza po debljini ostvaruje se prolaskom ispod „klasičnih“ UV lampi na kraju linije.

Slika 8. Linija za dobijanje dezena visokog sjaja na površini folija primenom digitalne štampe i inertne jedinice sa zaštitnom folijom za očvršćavanje (proizvođač: Barberán, Digital printing & inert finishing )

Autor:
Dr Tanja Palija, docent
Šumarski fakultet Univerziteta u Beogradu